Anna ontrafeld

Componist Karmit Fadael geeft het publiek met Silenzio een blik in de binnenwereld van Anna – het hoofdpersonage in Le Villi. Sopraan Sílvia Sequeira geeft haar een stem. Hoe komt een dergelijk nieuw werk tot stand, hoe breng je het over op de toehoorder en in hoeverre is dat een samenwerking tussen componist en zanger? Na een lange dag repeteren gaan we met de vrouwen in gesprek.

Karmit, waar ben je het meest door geïnspireerd bij het componeren van Silenzio?
Karmit: ‘Het verhaal van Le Villi was mijn beginpunt. Ik was benieuwd naar hoe ik het personage van Anna iets meer diepgang kon geven. In Le Villi overkomen de dingen haar, ik wil het publiek graag laten zien wat er – volgens mij – in haar hoofd om gaat. Ik ben samen met Rick van Veldhuizen begonnen met de tekst. Daarna ben ik gaan improviseren op de piano, de viool en met mijn stem. Zo ontwikkelde ik langzaam de klanken die Anna’s binnenwereld weergeven. Dat zijn vaak gedachten in melodieën gegoten; magisch, dromerig, angstig; heel emotioneel in ieder geval.’

Hoe zou je jouw stijl in Silenzio willen typeren?
Karmit: ‘Mijn stijl is – anders dan die van de Romantische Puccini – eerder barok-hedendaags. Verder heb ik me in dit werk vooral laten leiden door het personage dat zichzelf kwijt is geraakt, waardoor haar gemoedstoestand niet kalm is, maar gefragmenteerd en intens.’

Hoe is dat voor jou om te zingen, Sílvia?
Sílvia: ‘Karmits muziek, met alle verschillende kleuren en emoties, zing ik met een smallere stem. Mijn geluid moet vanuit één lijn komen, waar ik bij Puccini alleen mijn mond en mijn lichaam hoef te openen en het geluid overal kan klinken. In Silenzio gebruik ik daarom een stemtechniek die vooral in de barok gebruikt wordt en in Le Villi klinkt mijn weelderige, Romantische stem. Silenzio zing ik bovendien meer met mijn hoofd, om Anna’s gedachten over te brengen. Ik kan me daarin minder permitteren en moet preciezer zijn. Terwijl Puccini’s muziek puur gevoel is en recht uit het hart komt: in zijn muziek kan ik, als ik het zo voel, lijnen of noten meer uitrekken.’

Karmit, had je Sílvia al in gedachten bij het schrijven van Silenzio?
Karmit: ‘Absoluut. Ik heb talloze opnames van Sílvia geluisterd en met haar gesproken.’
Sílvia: ‘Het was heel fijn dat Karmit me vroeg wat mijn stemomvang is, wat het meest comfortabel is voor mijn stem, wat mijn kracht is. Het voelt echt als een samenwerking.’
Karmit: ‘Ik denk dat het heel belangrijk is om samen te ontdekken wat het beste werkt.’
Sílvia: ‘Fantastisch dat Karmit iets meteen aanpaste toen ik zei dat dat niet zo goed zou werken voor mijn stem. Ik ben heel blij met deze partituur. En het is heerlijk om een levende componist gewoon te kunnen vragen hoe hij of zij iets wil. Dat maakt het makkelijker om het personage van Anna te construeren en te ontrafelen.’
Karmit: ‘Als componist schrijf je enkel noten op papier. Dan voelt het bijna alsof je stuk opnieuw wordt gecomponeerd door de interpretatie van de uitvoerder. Ik hou er erg van om samen te werken met de zanger of instrumentalist(en), en om het zo te schrijven dat hij/zij zich er goed bij voelt. Het is altijd mooi om te zien wat deze persoon met het werk doet.’

Heeft het zingen van Silenzio invloed op hoe je Le Villi interpreteert?
Sílvia: ‘Zeker. Doordat we Silenzio als eerste uitvoeren, moet ik Le Villi op sommige vlakken anders insteken dan wanneer we alleen Le Villi zouden doen. Ik wil ervoor zorgen dat de stukken goed op elkaar aansluiten en bij elkaar passen.’

Je hebt al veel opera’s van Puccini gezongen, hoe is het om zijn allereerste opera uit te voeren?
Sílvia: ‘Puccini is een van mijn favoriete componisten! En Le Villi is prachtig. Je merkt alleen aan kleine dingen dat hij nog wat onervaren was, vooral in het schrijven voor zangers. Hij experimenteert en leert, zoals ieder ander aan het begin. Juist daardoor kan ik hem eindelijk ook als mens zien, niet alleen als genie. Dat doet niks af aan de schoonheid van dit stuk, ik geniet er enorm van om Puccini te zingen. En Silenzio trouwens ook!’

Interview: Kyra Bertram