Info
‘We creëren, met de eigen blote handen. We maken, mollen, breken, proberen en repareren, ons hart.’
Sinds vijf jaar brengen buurtbewoners met Buurt Opera Malpertuis (BOM) hun verhalen en ervaringen op het podium van Opera Zuid. Samen met regisseur Tamara Jongerden, zangcoach en coregisseur Ginette Puylaert, en muzikaal leider Tim Sabel geven ze – vanuit Studio Malpertuis, de thuisbasis van Opera Zuid – een kijkje in hun leven. Om dit vijfjarig jubileum te vieren creëren de deelnemers, met hart en ziel, een muziek-theatrale collage-voorstelling:
Hartwerk
Vanuit hun ateliers werken de BOM-kunstenaars aan een project. Ze creëren kunst, maar eigenlijk gaat Hartwerk over dingen die kapot zijn.
Er is altijd iets te maken, op te lappen, of te repareren: de gordijnrails, een kapotte klok, een gebarsten theepot, een botbreuk of een gebroken hart.
Hartwerk is één grote poging om dingen te ‘fiksen’, met goudlijm of met eigengemaakte haute couture-creaties. Een groep jeugdige onderzoekers houdt de kunstenaars in de gaten tijdens het maken, mollen, breken, proberen en repareren.
In de jubileumvoorstelling staat de muziek van Giacomo Puccini centraal (hij overleed in 2024 100 jaar geleden). Daarnaast is er in Hartwerk muziek te horen van onder anderen Schumann en Ravel. De muzikale begeleiding is in handen van een ensemble bestaande uit jonge, getalenteerde studenten van het Conservatorium Maastricht.
De BOM is een samenwerking tussen Opera Zuid, Conservatorium Maastricht, Trajekt en de Kunstketel en wordt mede mogelijk gemaakt door Cultuurmakers Maastricht, Fonds voor Cultuurparticipatie en Gemeente Maastricht.
De foto is gemaakt tijdens Blijft u aan de lijn (BOM 2023) door Bjorn Frins.
IN GESPREK MET ZANGCOACH EN COREGISSEUR GINETTE PUYLAERT
Wat is er bijzonder aan Buurt Opera Malpertuis?
‘Ik vind het waanzinnig mooi dat de BOM een voortdurende wisselwerking is tussen buurtbewoners, musici en artistiek team, maar ook tussen mensen van verschillende culturele achtergronden en tussen generaties – van kinderen tot ouderen. Bovendien gaan onze voorstellingen altijd over de mensen die op het toneel staan en wat zíj́ te vertellen hebben. We horen letterlijk de stem van de mensen uit Maastricht. Vorig seizoen vertelde een van de buurtbewoners haar persoonlijke verhaal in het dialect, dat was zo tof. Je voelde de herkenning in het publiek; van de ene kant omdat een persoonlijk verhaal juist heel herkenbaar kan zijn voor véél mensen, maar ook omdat zij hun ‘moedertaal’ sprak en niet Nederlands, of bijvoorbeeld Italiaans zoals in veel opera’s gebeurt. Daarnaast vertellen wij het verhaal altijd in meerdere lagen, dus er is nooit alléén het (gesproken of gezongen) woord, maar het wordt versterkt door beweging en/of muzikale elementen.’
Hoe creëren jullie een Buurt Opera Malpertuis-voorstelling?
‘Dat gaat heel organisch en met alle deelnemers samen. We worden vaak geïnspireerd door muziekstukken die deelnemers aandragen, of door toevalligheden tijdens het maakproces of een eerder seizoen (zoals de telefoon uit Blijft u aan de lijn, 2023). Als Tamara, Tim en ik daaruit een thema hebben gekozen, volgt de gezamenlijke experimenteerfase; we praten, brainstormen en onderzoeken wat we precies willen zeggen met de voorstelling. Vervolgens gaan we concreet aan de slag met drie onderdelen. Ik werk met de buurtbewoners onder andere aan de zangstukken. Regisseur Tamara werkt aan de gesproken teksten en het toneelspel of improvisaties. En Tim, de muzikaal leider, creëert samen met de musici van het conservatorium het muzikale web dat de hele voorstelling verbindt.’
Wat is de rol van de stem en van zingen bij Buurt Opera Malpertuis?
‘De taak van het creatieve team (Tamara, Tim en ik) is om de buurtbewoners te helpen hun stem en hun verhalen te vinden. Samen proberen we de kwaliteiten en krachten die zich in hen schuilhouden te (her)ontdekken. Als dat lukt krijg je een heel bijzondere uitvoering, die helemaal ‘eigen’ wordt gemaakt samen met de deelnemers.
Daarnaast ontdekken de spelers in de zangstudio vaak iets nieuws in hun stem; hoe ze meer volume maken, maar bijvoorbeeld ook dat ze ruimte mogen innemen met hun stem, sprekend of zingend. Dat geldt net zo goed voor de kinderen die meedoen. Ouders vertellen dat ze hun kind zien groeien; dat ze zichzelf meer durven te laten zien, op school en thuis.
En het is mooi om te merken hoe de band tussen kinderen, volwassenen en studenten van het conservatorium ontstaat. Op een gegeven moment zitten ze allemaal samen te lunchen, als één grote familie. Ook dat is de kracht van muziek in Buurt Opera Malpertuis.’
