Muzikaal leider Enrico Delamboye over Mozart en Der Schauspieldirektor

Categorie Archief:Nieuws

• Muzikaal leider Enrico Delamboye over Mozart en Der Schauspieldirektor

  23 oktober 202311:12 Laat een reactie achter

  Tussen de repetities door vertelt muzikaal leider van Der Schauspieldirektor Enrico Delamboye over de muziek van Mozart, Der Schauspieldirektor en de ongelooflijke gelijkenissen tussen toen en nu als het gaat om de operawereld.

  Opera Zuid brengt Der Schauspieldirektor in een nieuwe en actuele versie. Vertel!

  Enrico: “Klopt, het team van Opera Zuid creëert een onmiskenbare Der Schauspieldirektor, maar wel in een geheel eigen versie. Mét een tekst van auteur en regisseur Christopher Gillett en muzikale uitbreidingen. Het origineel* was namelijk bedoeld om enkel vóór de pauze te spelen. Daarom vonden we sommige rollen – met slechts één solostuk – vocaal te weinig bediend en hebben we meer interessante Mozart-aria’s in dit stuk geïntegreerd.”

  Wat is er zo interessant en kenmerkend aan de muziek van Mozart?

  Enrico: “Om te beginnen was Wolfgang Amadeus Mozart zelf interessant. Voor zover we het kunnen weten was hij in alles een uiterste. Hij was een levensgenieter, een bon vivant, maakte overal een spelletje van en genoot intens. Maar daardoor zat hij meer dan eens in de penarie, want hij leefde op (te) grote voet. Dat kostte hem zelfs bijna zijn relatie met Constanze. Hij was eigenlijk een groot kind, dat een assistent nodig had om het leven in goede banen te leiden. Alhoewel dat misschien wel ten koste zou zijn gegaan van zijn genialiteit. Juist dat spelen, vragen stellen en het net even anders willen doen dan de rest, maakte dat hij frisse muziek schreef die nu nog steeds springlevend is.”

  Enthousiast vertelt Enrico verder: “Mozarts muziek is energiek, intelligent georkestreerd en duidelijk gestructureerd. Door die geordendheid en frisheid is de muziek heel toegankelijk. Op mijn verzoek wordt Der Schauspieldirektor door Philzuid met barokpauken en natuurtrompetten gespeeld; zo komen we waar-schijnlijk dichter bij de authentieke klank in het orkest. De muziek zelf is tijdloos. Net zoals de boodschap van Der Schauspieldirektor. Mozart weet op een heel grappige manier het publiek te bevragen, onder meer over de concurrentiestrijd in de kunstwereld. Het positieve daaraan is dat je als artiest het beste uit jezelf wilt halen. Het ellebogenwerk daarentegen, dat stelt Mozart ter discussie. Uiteindelijk zegt hij: ‘kunstenaars moeten elkaar niet beoordelen en de kwaliteit van een artiest vertaalt zich niet in betaling. Iedereen moet het beste van zichzelf geven en dan is het aan het publiek om te oordelen’.”

  Die boodschap lijkt inderdaad nog steeds heel relevant…

  Enrico: “Ja, ik vind het choquerend en geweldig tegelijk, dat Mozart in Der Schaupieldirektor een heel goede reflectie geeft van hoe het er in de operawereld aan toe gaat, óók meer dan tweehonderd jaar later nog! Want dat er een boel vergelijkingen te trekken zijn tussen Der Schauspieldirektor en de operawereld hier en nu is duidelijk. Deze opera was en is een realistisch-kritische weergave van de uitdagingen in dit wereldje. Het is algemeen bekend dat het moeilijk is voor operagezelschappen om mooie producties te realiseren met steeds minder middelen. Desondanks doen we allemaal – uit liefde voor het vak – ons best om samen een hoogwaardige kunstbeleving te verwezenlijken voor het publiek.”

  Denkt u dat het publiek de operawereld beter gaat begrijpen door Der Schauspieldirektor?

  Enrico: “Een werk als Der Schauspieldirektor wordt in Oostenrijk ook wel een ‘Schmankerl’ genoemd: een lekkernij, een lekker hapje. Natuurlijk is dit ‘Singspiel’ voor collega’s uit het vak heel herkenbaar en grappig. Maar ook mensen die niet in de operawereld werken, zullen genieten van de prachtige, goed uitgevoerde muziek. Het is namelijk echt een lekker hapje; niet te lang, niet te kort, met hele fijne Mozart-muziek. Het publiek snapt misschien niet álle grapjes, ze zullen zich in ieder geval afvragen of het er echt zo aan toe gaat in de operawereld of dat dit een toneelspel is? En dat is precies wat Mozart zo graag deed; op speelse wijze de situatie bevragen. Wij stellen ons ook continu de vraag: is dit de juiste manier? Dat geldt vooral voor regisseur Christopher maar ik probeer hem daar natuurlijk bij te ondersteunen. Dat is helemaal in de geest van Mozart en Der Schauspieldirektor: het sámen creëren van mooie kunst!”

  *Der Schauspieldirektor was onderdeel van een wedstrijd, uitgeschreven door Keizer Joseph II. Hij wilde het Duitse Singspiel, met muziek én gesproken teksten, weer op de kaart zetten. Mozarts ‘concurrent’ was Salieri die een Italiaanse opera buffa schreef; Prima la musica e poi le parole (‘Eerst de muziek, en daarna de woorden’). Het ene werk werd vóór de pauze gespeeld, het andere daarna. Vervolgens was het aan het publiek om te oordelen welke opera hun favoriet was…

  Interview: Kyra Bertram

• Orphée aux Enfers geannuleerd tijdens Opera op de Parade

  29 juni 202317:38 Reacties uitgeschakeld voor Orphée aux Enfers geannuleerd tijdens Opera op de Parade

  Met veel pijn in ons hart moeten we jullie mededelen dat de laatste voorstelling van Orphée aux Enfers vanavond tijdens Opera op de Parade te ‘s-Hertogenbosch niet doorgaat vanwege de slechte weersomstandigheden. Hiermee komt er helaas vroegtijdig een einde aan onze tournee. Vanaf deze plek willen we graag iedereen bedanken die voornemens was dit prachtige spektakel voor de laatste keer te komen bekijken. We hopen jullie binnenkort weer te mogen begroeten

• Jeugdlintje voor gezicht van Buurt Opera Malpertuis

  13 juni 202309:39 Laat een reactie achter

  Gisteren ontving Dunya Jongen (11) een jeugdlintje uit handen van wethouder Manon Fokke en kinderburgemeester Joost de Goeij in Stadhuis Maastricht voor haar bijdrage aan Buurt Opera Malpertuis van Opera Zuid. Dunya is het gezicht van de Buurt Opera Malpertuis 2022.

  Fokke: „Dunya is geconcentreerd, gedreven, serieus en respectvol. De selectiecommissie vindt het mooi om te zien hoe Dunya zich inzet voor de samenleving en alle leeftijden. Ze is een kartrekker en neemt andere kinderen mee. Door het gezicht te zijn van Buurtopera Malpertuis geeft ze duidelijk aan dat ze zich kwetsbaar durft op te stellen op jonge leeftijd en is ze een voorbeeld voor andere kinderen.” De Limburger https://m.limburger.nl/cnt/dmf20230601_96089640

  En daar zijn wij het natuurlijk volkomen mee eens! Een dikke proficiat ook namens ons. We zijn super trots op Dunya.

  Buurt Opera Malpertuis is een initiatief van Opera Zuid in samenwerking met Conservatorium Maastricht, Trajekt en de Kunstketel en wordt mede mogelijk gemaakt door CultuurmakersMaastricht, Fonds voor Cultuurparticipatie, Gemeente Maastricht, Elisabeth Strouven Fonds, Stichting Kanunnik Salden Nieuwenhof en het Oranje Fonds.

  > Voor meer informatie ga naar operazuid.nl/bom

• Masterclass

  09:38 Laat een reactie achter

  On vocal techniques, style and interpretation in opera.

  Verdeeld tussen de dictiecoach die aandringt op ’tekst!’, de leraar die adviseert ‘gewoon de klinkers te zingen’, de zangcoach die ‘core and sustain’ wil, de dirigent die ‘piano’ fluistert, en de regisseur die eist ‘ik wil emotie zien!’.

  Chelsea Bonagura (vocal coach en sopraan) en Lochlan Brown (dirigent en repetitor) geven regelmatig masterclasses om duidelijk te maken dat iedereen uiteindelijk op dezelfde golflengte zit, maar alleen verdwaald is in de terminologie. ‘Wij geloven dat vocalisme, taal, muziek en interpretatie geen rivalen zijn die om jouw aandacht strijden, maar juist allemaal complementaire delen van dezelfde prachtige operapuzzel, mits we over de juiste informatie en technieken beschikken.’

  Ben je in Maastricht of in de buurt, kom dan naar Opera Zuid en vindt samen met Lochlan Brown en Chelsea Bonagura een authentieke, harmonieuze relatie tussen jezelf, je stem en de verwachtingen van professionele operahuizen. De masterclass wordt in het Engels gehouden op 10 juni om 11:00 uur in de Malpertuis Studio van Opera Zuid.

  Stuur je CV en een video opname naar masterclass@operazuid.nl voor 7 juni.

  Zowel Chelsea Bonagura als Lochlan Brown zullen volgend seizoen meewerken aan Mozarts Der Schauspieldirektor van Opera Zuid.

• Interview Enrico en Benjamin over samenwerking Orphée aux Enfers

  09:37 Laat een reactie achter

  Opera Zuid vroeg dirigent Enrico Delamboye en regisseur Benjamin Prins of ze Offenbachs Orphée aux Enfers samen op het toneel wilden brengen. Hun antwoord was even duidelijk als enthousiast; en óf ze daar zin in hebben!

  Wat maakt deze opera typisch Jacques Offenbach?

  Enrico: ‘Orphée aux Enfers is grappig, levendig, kritisch en het verveelt nooit.’

  Benjamin: ‘Het is slim vermaak. Dat zit ‘m in alle satirische grapjes, maar ook in het gebruik van verschillende tijdlijnen. Dat maakt het ontzettend scherpzinnig. Daarom hebben we het ook in een neoclassicistisch kader geplaatst. Dat biedt de perfecte basis voor dit niet-chronologische stuk om het over toen én nu te hebben.

  Er is een speciale rol weggelegd voor dans in deze opera…

  Benjamin: ‘Ja, net als in het origineel (waar ballet in zit) kozen wij er bewust voor om met live dansers te werken. Zij brengen eigenlijk alles samen; hun lichamen vertellen in dit geval méér dan woorden. Ze blijken de lijm tussen de muziek en het drama, wat ook niet zo gek is, want deze opera draait om dans! Eurydice is klaar met ‘de vrouw van’ zijn. Ze wil Bacchante worden, een danseres, een artieste, een vrouw die haar eigen manier van leven kiest.’

  Een Bacchante?
  Benjamin: ‘In negentiende-eeuws Frankrijk wist iedereen waar de Bacchante voor stond: ze was hét beeld van de populaire, wilde dans, vrij van regels. De Bacchantes waren ‘volgers’ van de god Bacchus en hij was de god van de wijn, van dronkenschap, van een bepaalde wildheid en overdaad. Het feit dat Eurydice daarvoor kiest, voor zichzelf kiest…daar vindt iedereen iets van. Maar pas op, er zit een kleine plottwist in…!’

  In tegenstelling tot de regie, is de muziek wel voorgeschreven. Wat kan een dirigent nog toevoegen aan de muziek van Offenbach?

  Enrico: ‘Zijn muziek is vederlicht en geestig. Bij Offenbach gaat het om de dingen die je niet verwacht; daar heb je een perfecte timing voor nodig. Voor het publiek moet het lijken alsof alles vanzelf gaat en het volkomen vanzelfsprekend is. En wat ik dan toevoeg? Natuurlijk mijn muzikaliteit en mijn visie als het gaat om taal in relatie tot het tempo bijvoorbeeld. Maar deze muziek heeft ook veel levendigheid nodig, dus alle plezier en humor die ik in me heb – niet zo moeilijk met dit vak! – stop ik in de muziek en in het dirigeren. Het meest belangrijke is denk ik dat ik, zonder zelf geluid te maken, de initiator ben van de muziek. Ik activeer alle musici en geef ze de kans de juiste energie en het juiste gevoel in de muziek te brengen. We moeten het tenslotte samen doen!’

  En hoe gaat die samenwerking tussen jullie beiden?

  Benjamin: ‘We hebben het hele concept eigenlijk samen bedacht en we zijn nog altijd constant aan het finetunen.’ Enrico: ‘Inderdaad, we respecteren elkaar enorm en helpen elkaar om muzikale of dramaturgische moeilijkheden op te lossen.’ Benjamin: ‘Ja, wij werken goed samen en vertrouwen elkaar. Dat hebben we bij Fantasio (2019) al ontdekt. We maken geen problemen waar ze niet zijn, geen drama’s: we kijken voorwaarts en opwaarts! Daar helpt de muziek natuurlijk ook bij, die is zo vrolijk en positief, als champagnebubbels die omhoog borrelen. Deze muziek brengt zoveel vreugde!’ Enrico: ‘En dat kunnen we allemaal wel gebruiken.’

  Wat is je favoriete moment in Orphée aux Enfers?

  Enrico: ‘Als ik echt moet kiezen; de introductie. Dat is geen pompeuze ouverture waarin je alle thema’s van de avond al voorbij hoort komen, zoals gewoon was in die tijd. Orphée begint uit het niets, met een klarinet, een kleine pastorale, een melodietje dat zich ontwikkelt, heel verrassend.’

  Benjamin: ‘Voor mij is dat het Protest van de Goden. Orphée aux Enfers was mijn eerste ervaring met muzikaal theater als kind. Toen ik zag hoe al die volwassenen zoveel lol hadden op dat podium, dacht ik: wow, het kan echt heel leuk zijn om volwassen te zijn. Nu, 30 jaar later, hoop ik dat onze uitvoering de bezoekers nét zo kan betoveren.’

  Interview: Kyra Bertram

• Marloes en Wikke over Orphée aux Enfers; decor dat uitbreekt!

  09:37 Laat een reactie achter

  Ontwerpers Marloes van der Hoek en Wikke van Houwelingen zijn gewend om als duo hun decorontwerpen te maken. Ideeën daarvoor ontstaan tijdens museumbezoeken, beeldonderzoek en brainstormsessies, in hun atelier én aan de keukentafel. Dit keer liep dat anders; samen met een heel artistiek team werd de basis voor Orphée aux Enfers al pratend gelegd, aan tafel bij regisseur Benjamin Prins in Parijs.

  Wikke: ‘Normaal gesproken lezen we het script, praten we met de regisseur en gaan we – met zijn tweeën – inspiratie opdoen, zo komen we al associërend tot ideeën.’

  Marloes: ‘Maar nu, in Parijs, hebben we voornamelijk gepraat; over Orphée aux Enfers, over wat het werk betekent, over de componist. Benjamin is een enorme Offenbach-kenner dus het was heel inspirerend om hem daarover te horen. De componist was een vernieuwer en inspirator in zijn tijd, maatschappijkritisch ook. Dus dan wil je weten: hoe staan wij nu in relatie tot wat hij deed? Het is heel interessant om te kijken hoe je de gedachte van Offenbach mee kunt nemen naar het nu.’

  Wikke: ‘Zo wilde Benjamin de pastorale aan het begin graag klassiek houden. Dan is het onze taak om uit te zoeken hoe we op dat gegeven kunnen voortborduren, hoe we dat meer eigen kunnen maken en kunnen openbreken.’

  Marloes: ‘Ja, want we willen Offenbach niet precies reproduceren. Ik vond het heel prikkelend en uitdagend om te onderzoeken: kunnen we dat klassieke uitgangspunt een twist geven zodat het ook modern aanvoelt?’

  Wikke: ‘Ik vond dat heel inspirerend! Als je vastzit in een soort korset (net zoals Eurydice), hoe ga je daar in je vormgeving dan uít breken? We hopen dat het publiek op het verkeerde been wordt gezet: dat ze aan het begin een traditioneel decor denken te zien, maar aan het eind toch verrast naar buiten lopen. Want zó klassiek is het niet, (lachend) we noemen het ook wel ons ultra-neoclassicisme.’

  Wikke verduidelijkt door te omschrijven hoe hun ontwerp eruitziet: ‘Het decor bestaat uit 2D platen bedrukt met prints, de kleuren zijn knallender gemaakt en we hebben er nog meer humor in verwerkt. Het begindecor oogt dus klassiek, maar als je goed kijkt, zie en voel je al dat dat uitbreken zich aankondigt…’

  Marloes: ‘Ook qua uitvoering is het net als het oude theater; met al die changementen, panelen die tevoorschijn komen en naar de zijkant weg gaan, heel dynamisch. Maar het is een soort parodie op het klassieke gegeven. Dat is precies wat Offenbach zelf de hele tijd doet, daarom voelen wij ook de vrijheid daarmee te spelen.’ Ze vervolgt: ‘Dat soort spielerei líj́kt een oppervlakkig spel met vormen, maar dat kun je alleen doen omdat er wel degelijk een verhaal onder zit. Er zijn veel verbanden tussen de tijd waarin Offenbach dit schreef en nu; bijvoorbeeld die decadentie, de opkomst van het kapitalisme, daar zaten ze toen ook al mee. Dat maatschappijkritische zit hier net zo goed in.’

  Wikke: ‘De precieze boodschap komt natuurlijk nooit letterlijk over, maar ik hoop wel dat men het proces van transformatie gaat voelen. Net zoals de personages een transformatie ondergaan, transformeren we het toneel van mooi en conventioneel naar – uiteindelijk – speels en vrij.’

  Interview: Kyra Bertram

• In Memoriam

  18 april 202314:43 Reacties uitgeschakeld voor In Memoriam

  Opera Zuid, het team van Buurt Opera Malpertuis en alle directbetrokkenen zijn verdrietig en aangeslagen door het plotselinge overlijden van Pieter Eijssen (1956 – 2023).
  
  Pieter was deelnemer én kartrekker van de Buurt Opera Malpertuis (BOM). Zijn onvermoeibare inzet en betrokkenheid waren onmisbaar in de verhalen en persoonlijke anekdotes die tot de muziek-theatrale BOM-voorstellingen hebben geleid.
  
  Hübst tieg al gejenkt? vroeg Pieter altijd met een grote grijns. Zijn lach en zang zullen altijd blijven nagalmen in Opera Zuid.
  
  We wensen familie en vrienden van Pieter veel sterkte de komende periode.
  
  Team Opera Zuid

• In gesprek met Marrit en Pilo

  17 april 202311:37 Reacties uitgeschakeld voor In gesprek met Marrit en Pilo

  Tussen de kleding-doorpassen en het gepuzzel met pruiken is er even tijd om samen een kop koffie te drinken. Kostuumontwerper Marrit van der Burgt en pruikenontwerper Pilo Pilkes hebben al vaak samengewerkt en vertrouwen op elkaar. ‘We spreken elkaars taal, we lezen elkaars handschrift.’

  Hoe gaat dat in zijn werk, ontwerpen voor een opera als Orphée aux Enfers?

  Marrit: ‘In dit geval was het decor er al, dus ik paste me daaraan aan. Het decor is heel kleurrijk en veel, daarom hou ik de kostuums rustig. Mijn inspiratie haalde ik uit die witte Griekse beelden, vermengd met rode loper-achtige jurken van de Hollywoodsterren – toch een beetje de goden van nu. En zo kwam ik uit bij de Empirestijl, het neoclassicisme, dat weer geïnspireerd is op de klassieke oudheid van de Grieken. Eigenlijk haal ik alle tijden van de geschiedenis erbij en zorgen de kleuren voor de lijn; de goden zijn wit, de mensen dragen kleur – naturelig – en de duivels zijn meer zwartig.’
  Pilo: ‘Ik ben ook begonnen bij die Griekse godenbeelden, vervolgens ga ik kijken of ik het eigener kan maken of beter passend bij wat wij gaan vertellen. Zo komt de inspiratie voor de pruiken eigenlijk net zo goed overal vandaan.’
  Marrit: ‘Dat is het leuke aan dit stuk; je kan er alles mee doen!’
  Pilo: ‘Dat is ook meteen een valkuil, hè, dat alles kan. Want het moet wel kloppen en helder zijn. Als het te veel lijnen zijn; een beetje Empire, een beetje van dit en een beetje van dat, weet je niet meer waar je bent. Op zo’n moment hebben we elkaar hard nodig om orde te scheppen.’
  Marrit: ‘Ja, soms trek jij dan aan de kostuums en ik aan het haar en dat mag allemaal. Omdat alles door onze handen gaat, wordt het wel één geheel. We werken al heel lang samen, dus [tegelijk] we spreken dezelfde taal (Marrit) we kunnen elkaars handschrift lezen (Pilo).’
  Marrit: ‘Dat moet ook wel, want we werken al improviserend. Dus je hebt je ontwerpen en lijnen om te volgen, maar als het uiteindelijke plaatje niet klopt, moet je dat oplossen.’
  Pilo knikt instemmend: ‘Ja, soms moet je tig pruiken opzetten om te zien of het past bij de rest én bij degene die de pruik moet dragen.’
  Pilo vervolgt: ‘Dat is het meest uitdagende, maar ook het mooie aan ons vak. Dat we continu moeten aanpassen, meebewegen, improviseren.’
  Marrit: ‘Dat is inderdaad spannend, maar ook heel leuk. Het is echt een doorlopend proces, je blijft finetunen tot de première. Iedere productie brengt weer nieuwe uitdagingen met zich mee. Maar daarom houden we van dit vak.’

  Net als het ontwerpproces is het gesprek tussen beide ontwerpers een beetje chaotisch én organisch. Dat past, blijkt…

  Pilo: ‘Het stuk is van zichzelf nogal chaotisch; alle personages bemoeien zich met alles, Offenbach maakt ook allerlei grappen en gebruikt citaten uit andere muziek…Maar het is aan ons – en de anderen van het artistieke team – om het zo helder mogelijk te maken. Al blijft het een uitbundig geheel, dat moet in Orphée aux Enfers.’
  Marrit: ‘Ja, of mensen álles begrijpen…? Maar dat is niet erg. Je vóélt het, het gaat via je hart.’ Pilo lachend: ‘Dat is een mooi einde voor dit gesprek: het komt binnen in je hart.’

  Interview: Kyra Bertram

• Lady in the Dark is Opera van het Jaar 2022

  30 december 202214:53 Reacties uitgeschakeld voor Lady in the Dark is Opera van het Jaar 2022

  “Van de ruim 1200 stemmen werd 48% uitgebracht op de ‘Broadway opera’ Lady in the Dark van Kurt Weill, waarvoor de gehele cast, maar in het bijzonder sopraan Maartje Rammeloo in de hoofdrol unaniem door pers en publiek geprezen werd. De regie van Anna Pool en muzikale leiding van David Stern zorgden voor een sprankelende voorstelling, in prachtige kostuums en decors van Madeleine Boyd.” – Place de l’Opera

  Franz Straatman schreef in zijn recensie op Place de L’Opera over Lady in the Dark onder meer:

  ‘ Met sopraan Maartje Rammeloo in de hoofdrol wordt het opera-element met een geweldige zangeres en actrice ingevuld. En als musical komt de productie schitterend uit de verf met heerlijk dans- en showwerk’ . ‘ Al haar tegenspelers krijgen hier mooie kansen om te zingen en acteren, met bariton Quirijn de Lang als filmster Curtis in een hoofdrol. Hij straalt een natuurlijke charme uit in zijn spel en hij zingt zijn nummers met flair. ‘     ‘

  ‘Met( …) philharmonie zuidnederland onder leiding van de Amerikaanse dirigent David Stern,  was(…..) het genieten van de pittige ritmen in het slagwerk, felle samenklanken van drie trompetten en een trombone en de zoete harmonieën uit de drie saxofoons. Op en top Kurt Weill met een flinke scheut Broadway. ……’Dat genieten van deze productie wordt hogelijk bevorderd door de slimme regie in een gelijkblijvend, prachtig ogend decor ontworpen door Madeleine Boyd. Maar vooral het dansen en zingen van het Theaterkoor Opera Zuid en van een naamloos ensemble van rappe musical-dansers in virtuoze choreografie van Rebecca Howell, doet het theaterhart sneller kloppen. ‘

  Lees het gehele artikel hier.

• Interview Maartje Rammeloo

  7 november 202215:17 Laat een reactie achter

  Een moderne en krachtige vrouw

  Maartje Rammeloo vertolkt de rol van Liza Elliott in deze Broadway-opera. Openhartig vertelt zij over de voorbereidingen op deze prachtige rol en haar persoonlijke ervaringen met prestatiedruk en stress. ‘We staan allemaal altijd “aan”.’

  Er zijn weinig opera’s waarin een vrouw zo’n prominente rol speelt. Alles draait om Liza. Zelfs als je even niet op het podium staat, praten de anderen over haar. Hoe heb je je op deze grote rol voorbereid?

   ‘Om Liza te kunnen spelen heb ik me echt in haar tijd ingeleefd. Ik heb films bekeken en boeken gelezen, omdat ik wilde weten hoe het was om in de jaren ’40 van de vorige eeuw in New York te leven. Hoe zagen de mensen eruit, hoe gedroegen ze zich? Ook de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen vind ik interessant. Er zijn veel verwijzingen in de tekst naar personen en voorvallen in de jaren ’40. Als je je daarin verdiept, begrijp je de onderliggende verhoudingen en ook Liza’s gedrag beter. Hierdoor kan ik me beter in haar verplaatsen. Ik heb zelfs dansles genomen om te kunnen dansen als Liza en ben thuis gaan jongleren. Met al deze ervaringen oefende ik de tekst, eerst “droog” en daarna met emotie. Een hele klus want het is inderdaad een grote rol.’

  Het stuk is halverwege de vorige eeuw geschreven. Herken je je als moderne vrouw nog wel in Liza?

  ‘Ik herken haar angsten en emoties en Soms komen haar gevoelens zelfs heel dichtbij die van mijzelf. Tijdens het repeteren thuis heb ik vaak gehuild. In onze maatschappij en zeker in ons vak vragen we veel van onszelf en dat kan stress opleveren. Mijn werk is een groot deel van mijn identiteit, maar ik ben ook moeder. Dat zorgt soms voor spanningen. Als je je bedenkt hoeveel sneller en veeleisender onze maatschappij tegenwoordig is, realiseer je je dat je niet eens zo’n workaholic als Liza hoeft te zijn om een burn-out te krijgen. We staan allemaal altijd “aan”. Ook voor het publiek zal dit zeer herkenbaar zijn.’

  In haar slaap kan Liza aan deze constante druk ontvluchten. En dan komen de dromen. Hoe is het om die te zingen?

  ‘Regisseur Anna Pool daagt ons uit deze dromen groots en fantasierijk te zingen en spelen, zoals in oude Hollywoodfilms. Je zo dramatisch mogen uiten, is echt fantastisch. Het fascinerende van die dromen is dat we niet alleen de Liza zien die door een moeilijke periode in haar leven gaat, maar ook haar verborgen kant; haar dromen en fantasieën. Liza in al haar facetten ontdekken is een enorme uitdaging, maar dus ook een emotionele rollercoaster.’

  Liza bezoekt een psycholoog, wat best uitzonderlijk was in die tijd. Hoe kijk jij hier tegenaan?

  ‘Alhoewel het vandaag de dag veel normaler is om een psycholoog te zien, zijn mensen nog steeds niet erg open over issues als werkdruk en stress. Ik praat wel met anderen over mijn mentale gezondheid, ook op sociale media en ik krijg daar positieve reacties op. Mensen herkennen zich in mijn ervaringen, ook al laten ze er zichzelf niet zo gemakkelijk over uit. Men ziet het toch vaak nog als een teken van zwakte. Wat dat betreft zijn we nog niet veel opgeschoten. De ontwikkeling die Liza door de psychoanalyse doormaakt, vind ik hoopvol. Ze kijkt haar problemen recht in de ogen en tenslotte voelt ze zich bevrijd. Ze maakt een keuze en laat dat niet aan de mannen over. Dat vind ik krachtig en ook heel modern. Zeker voor een verhaal dat zich afspeelt in 1941, maar net zo goed nog voor 2022.’

  Interview: Manon Berns